Sól bez tajemnic
Sól ma bardzo szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach
życia, a w gospodarstwie domowym jest jedną z najczęściej
stosowanych przypraw. Jest głównym źródłem sodu i chloru w diecie,
dlatego jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Należy pamiętać, że jej nadmierne spożycie ma niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka. W dzisiejszym poście odkrywamy jej tajemnice.
Sód i chlor
Sód jest głównym kationem w płynie pozakomórkowym w organizmie oraz jest niezbędnym składnikiem odżywczym do utrzymania objętości osocza, równowagi kwasowo-zasadowej, przekazywania impulsów nerwowych i normalnej funkcji komórki. U osób zdrowych prawie 100% spożywanego sodu jest wchłaniane podczas trawienia, a wydalanie moczu jest podstawowym mechanizmem utrzymania równowagi sodowej.
W warunkach ekstremalnego upału i ekstremalnych temperatur, intensywna aktywność fizyczna, która skutkuje wysoką produkcją potu, utrata sodu z potem jest zwiększona [2].
Sód i chlor są składnikami chemicznymi powszechnej soli kuchennej, jednak sód można znaleźć w innych postaciach. Sód występuje naturalnie w różnych środkach spożywczych, takich jak mleko, mięso i skorupiaki. Często znajduje się on w dużych ilościach w żywności przetworzonej, takiej jak pieczywo, krakersy, przetworzone mięso i przekąski. Wysokie ilości sodu występują również w wielu przyprawach (np. sosach sojowych i rybnych). W ten sposób dieta bogata w żywność przetworzoną i uboga w świeże owoce i warzywa jest często bogata w sód [2].
Zaleca się spożycie 2000 mg sodu/ dzień (równowartość 5 g soli/ dzień)- ta ilość
powinna obejmować sól
pochodzącą ze wszystkich źródeł, czyli zawartą
-
w produktach rynkowych oraz sól dodaną do potraw [1].
Spożycie soli w Polsce powoli spada. Z danych IŻŻ wynika, że jej konsumpcja na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat zmniejszyła się z ponad 15 g na osobę dziennie w 1998 r. do obecnych 11 g [3].
Gdzie znajdziemy sól
Tak jak już wcześniej wspomniałam, 5 g soli/ dzień dotyczy tej zawartej w produktach spożywczych oraz tej dodanej do żywności. Poniżej przedstawiam Wam kilka najpopularniejszych produktów spożywczych, które zawierają spore ilości soli.
A co z wodą mineralną?
Dodatkowym źródłem sodu w diecie są wody mineralne. Jest to wartość znikoma w porównaniu do tej obecnej
w produktach spożywczych, ale wiele wód mineralnych,
uznawanych powszechnie za lecznicze, ma w swoim składzie znaczną ilość sodu. Dlatego też warto wybierać wody z małą zawartością sodu [1].
Wpływ na organizm
Nadmiar sodu w diecie jest przyczyną
nadciśnienia tętniczego, miażdżycy i zaburzeń rytmu serca.
Poza tym powoduje większe wydalanie wapnia z moczem,
a w konsekwencji powstawanie kamieni nerkowych. Duże
spożycie soli związane jest także z występowaniem udarów
mózgu oraz zwiększa ryzyko raka żołądka [1].
Tak jak szkodzi nadmiar- tak szkodzi też niedobór, mimo iż spotykany jest niezwykle rzadko.
Jak ograniczyć spożycie soli w diecie
- Zamiast soli używaj większej ilości przypraw, które nadadzą potrawom niepowtarzalny smak
- Czytaj informacje zawarte na etykiecie. Warto pamiętać, że na etykietach sól często pojawia się jako sód
- Jeżeli kupujesz wodę butelkową, wybieraj niskosodową
- Uważaj na przetworzone jedzenie, szczególnie chipsy, krakersy czy precle
- Jeżeli wybierasz produkty konserwowe, np. kukurydzę- warto przepłukać ją wodą
- Wybieraj ser biały zamiast żółtego
- Ogranicz mieszanki przypraw i gotowe sosy
- Próbuj potraw przed dosoleniem
Bibliografia:
- Zdrojewicz Z., Wasiuk S., Wróbel M. (2016): Rola soli w organizmie człowieka oraz fenomen sodowrażliwości i sodooporności. Med Rodz 19(2): 75-82
- WHO (2012): Guideline: Sodium intake for adults and children. Geneva
- http://www.izz.waw.pl/strona-gowna/3-aktualnoci/aktualnoci/537-polacy-spozywaja-za-duzo-soli
Brak komentarzy: