Aplikacja mobilna licząca kalorie a zaburzenia odżywiania



Zaburzenia odżywiania. Chyba każdy z nas zetknął się z tym terminem. Powodują one wiele negatywnych konsekwencji dla zdrowia psychicznego i fizycznego jednostki, w zaawansowanych  stadiach choroby mogą prowadzić do poważnych, często nieodwracalnych komplikacji zdrowotnych, a nawet śmierci.

Krótka charakterystyka

Jadłowstręt psychiczny (anoreksia nervosa) definiuje się jako zespół psychosomatyczny  charakteryzujący się celową utratą masy ciała do poziomu odbiegającego od norm dla wzrostu i  wieku. Pacjenci nie przestają redukować masy ciała, nawet wtedy, gdy osiągną wcześniej zamierzony  cel, ani wtedy, gdy dojdzie do fizycznego wyniszczenia organizmu [3].

Anoreksja nie posiada jednej przyczyny. Wydaje się, że predyspozycja genetyczna jest konieczna, ale niewystarczająca do rozwoju zaburzenia. Liczne badania potwierdzają, że anoreksja występuje w rodzinach o cechach obsesyjnych, perfekcjonistycznych i konkurencyjnych.
Jadłowstręt psychiczny jest powiązany z mechanizm radzenia sobie na przykład z wyzwaniami rozwojowymi, przemianami, konfliktami rodzinnymi oraz "docinkami" ze strony rówieśników [4].

Kryteria rozpoznania według American Psychiatric Association (DSM-4):

A – odmowa utrzymania masy ciała powyżej minimalnej, prawidłowej wagi dla wieku i wzrostu,
B – silny lęk przed przyrostem masy ciała lub otyłością, nawet w sytuacji niedowagi,
C – zaburzenia postrzegania własnej masy ciała i sylwetki, nadmierny wpływ tego postrzegania na
samoocenę lub zaprzeczanie niebezpieczeństwu wynikającemu z małej masy ciała,
D – u kobiet w okresie pokwitaniowym niewystąpienie przynajmniej 3 kolejnych cykli w terminie.

W  bardziej aktualnym wykazie DSM-5, odpowiadając na zmiany związane z  epidemiologią choroby, sformułowanie „odmowę utrzymania masy ciała powyżej minimalnej prawidłowej masy ciała” zastąpiono innym: „dążenie do utrzymania masy ciała na granicy lub poniżej masy należnej”. Zrezygnowano również z punktu „D”, którego obecność uniemożliwiała rozpoznanie anoreksji u mężczyzn, kobiet przed okresem pokwitania oraz kobiety po menopauzie [5].

Zaburzenia i choroby wynikające z niedożywienia w przebiegu anoreksji [3]

Zaburzenia metaboliczne i układ endokrynny
Opóźnione dojrzewanie, brak miesiączki, brak owulacji, obniżony poziom hormonu wzrostu, hipotermia, hipokaliemia, podwyższony poziom kortyzolu, nieprawidłowości w funkcjonowaniu tarczycy, opóźnione wzrastanie, osteoporoza, nadmierne owłosienie na ciele, wypadanie włosów.

Układ sercowonaczyniowy
Kardiomiopatia, wydłużenie odcinka QT, arytmia, bradykardia, niedociśnienie ortostatyczne, wypadanie płatka zastawki mitralnej, nadkomorowe i komorowe zaburzenia rytmu, zastoinowa niewydolność serca.

Nerki
Obniżony GFR, obrzęki, kwasica, kamica nerkowa, hipokaliemia.

Układ pokarmowy
Zaparcia, powiększenie i pęknięcie żołądka oraz przełyku, spowolniona praca jelit, opóźnione opróżnianie żołądka.

Układ nerwowy
Neuropatia obwodowa, poszerzenie komór mózgu.

Zaburzenia hematologiczne
Anemia, leukopenia, trombocytopenia.

Układ rozrodczy
Bezpłodność, niska masa urodzeniowa noworodków matek z anoreksją.



Żarłoczność psychiczna (bulimia nervosa) jest to zaburzenie odżywiania, które cechuje się napadami objadania, po których następują zachowania kompensacyjne (prowokowanie wymiotów, głodówki, stosowanie środków przeczyszczających, moczopędnych, intensywne ćwiczenia fizyczne) i dotyka podobnie, jak anoreksja dziewczęta i młode kobiety [6].

Bulimia podobnie jak jadłowstręt psychiczny uwarunkowana jest wieloczynnikowo. Do przyczyn bulimii należą czynniki psychologiczne (niskie poczucie własnej wartości, a przy tym mocno wygórowane wymagania względem siebie, depresje), biologiczne (predyspozycje genetyczne, zaburzenia ośrodka sytości), behawioralne (nieregularne spożywanie posiłków, samoograniczanie się), systemowe (chaotyczny model funkcjonowania wewnątrz rodziny rodzina chaotyczna, uzależnienia w rodzinie, nadużycia seksualne), oraz socjokulturowe (moda, presja sukcesu) [6]

U osoby cierpiącej na bulimię pojawia się:

  • osłabienie, 
  • biegunki i zaparcia, 
  • bóle głowy, 
  • niedokrwistość, 
  • niszczenie szkliwa nazębnego, 
  • refluks żołądkowo-przełykowy, 
  • zapalenie przełyku oraz żołądka, 
  • awitaminoza, 
  • hemoroidy, 
  • zaburzenie funkcji nerek, układu sercowo-naczyniowego czy zaburzenia natury psychicznej

Co z tymi aplikacjami?


Wiele osób korzysta z popularnych aplikacji mobilnych, które liczą zjedzone kalorie. Jednakże zastanówmy się czy jest to dla każdego?

My Fitness Pal to mobilna aplikacja licząca kalorie, która umożliwia użytkownikom śledzenie i wprowadzanie dziennego spożycia żywności. My Fitness Pal zapewnia rozkład dziennego spożycia kalorii i składników odżywczych oraz dostarcza informacji zwrotnych na temat ich potrzebnych ilości. Aplikacja ta pozwala również użytkownikowi na określenie wagi i celów żywieniowych oraz doradza w sprawie ilości kalorii potrzebnych do osiągnięcia takiego celu.

Celem badania było zbadanie możliwych skutków wykorzystania aplikacji w próbie osób z zaburzeniami odżywiania. Uczestnikami było 105 kobiet w wieku 25 lat rekrutowanych z kliniki zaburzeń odżywiania w społeczności lokalnej w celu uzyskania pełnych informacji na temat objawów lęku, depresji i zaburzeń odżywiania.

Z przeprowadzonego badania wywnioskowano, że aplikacja My Fitness Pal przyczyniła się do zaburzeń odżywiania. Była ona faktycznie związana z wyższymi ich objawami. 

Niestety potrzebne są przyszłe badania, które będą wyjaśniać związek pomiędzy zaburzeniami odżywiania a aplikacjami do śledzenia kalorii.

W kolejnym badaniu przyjęto za cel oszacowanie wykorzystania urządzenia wielofunkcyjnego i zbadanie jego związku z objawami zaburzeń odżywiania i upośledzeniami psychospołecznymi u mężczyzn. W tym celu przebadano 122 uczestników płci męskiej rekrutowanych głównie za pośrednictwem serwisów społecznościowych związanych z fitnessem. Około połowa całej puli osób (56%) korzystała z MFP. Prawie 40% użytkowników postrzegało MFP jako czynnik przyczyniający się w pewnym stopniu do wystąpienia objawów zaburzeń odżywiania. Użytkownicy urządzenia wielofunkcyjnego zgłaszali znacznie wyższe objawy zaburzeń odżywiania i upośledzenia psychospołeczne niż osoby, które nie używały aplikacji.

Prawie jedna trzecia mężczyzn postrzega urządzenia wielofunkcyjne jako czynnik przyczyniający się do zaburzeń w odżywianiu, co podkreśla potencjalną użyteczność zapytania o wykorzystanie aplikacji do śledzenia kalorii podczas badań przesiewowych i oceny objawów zaburzeń w odżywianiu u mężczyzn.

Podsumowując, popularne aplikacje są w jakimś stopniu dobre, aby oszacować ile się spożywa. Jednakże nie każdy powinien jej używać. Osoby z niską samooceną, zaburzeniami odżywiania powinny się zastanowić czy jest to dobry pomysł. Zazwyczaj tak jest, że ustalając w aplikacji jakiś cel, pod koniec dnia nałogowo dojadamy, aby "makro się zgadzało". Ponad to wystarczy ten sam posiłek wpisać w dwie różne aplikacje, a wyskoczą nam dwa różne wyniki. Zbliżone, ale jednak różne. 

Mimo zapewne pozytywnych wrażeń z używania takich aplikacji, niewątpliwie mają one także wady.
Pamiętajmy, że jeżeli jesteśmy osobą zdrową- nie ma przeciwwskazań do używania takiej aplikacji, może być ona bardzo pomocna.

Ze względu na częstość występowania oraz poważne, zagrażające nawet życiu objawy, zaburzenia odżywiania stanowią grupę chorób, które są stale badane, a wiedza odnośnie czynników sprzyjających ich pojawianiu się stale się pojawia.


Bibliografia

  1. Linardon J., Messer M. (2019): My fitness pal usage in men: Associations with eating disorder symptoms and psychosocial impairment. Eat Behav. 33:13-17. 
  2. Lewinson Ch., Fewell L., Brosof L. (2017): My Fitness Pal Calorie Tracker Usage in the Eating Disorders. Eat Behav 27: 14–16.
  3. Kręgielska-Narożna M., Walczak-Gałęzewska M., Lis I., Bogdański P. (2014):Anorexia nervosa – what „butterflies” see? Farmacja Współczesna 7
  4. Morris J., Twaddle S. (2007): Anorexia nervosa. BMJ 334.
  5. Święcicki Ł, Gałecki P. (2015): Kryteria diagnostyczne z DSM 5 Desk Reference. Wrocław: Edra Urban & Partner.
  6. Rzońca E. i in. (2016):Eating disorders – an ongoing problem. Journal of Education, Health and Sport. 6(12):267-273.

Brak komentarzy:

Obsługiwane przez usługę Blogger.